Η οικογένεια αποτελεί ζωντανή και εξελισσόμενη οντότητα και είναι οργανωμένο σύνολο με μέλη που βρίσκονται σε μια συνεχή, διαλογική και σχηματοποιημένη σχέση μεταξύ τους. Οι σχέσεις μέσα στις οικογένειες είναι σύνθετες καθώς κάθε άνθρωπος, όντας μοναδικός, διαμορφώνει τις δικές του ιδέες κι απόψεις, βιώνει μοναδικά συναισθήματα και εκφράζει προσωπικές ανησυχίες.
Η οικογενειακή συστημική ψυχοθεραπεία αποτελεί μια ψυχοθεραπευτική μέθοδο όπου κάποια ή όλα τα μέλη της οικογένειας συμμετέχουν από κοινού σε συνεδρίες με έναν ή δύο θεραπευτές προκειμένου να αντιμετωπίσουν δυσκολίες που συνήθως εμφανίζονται σε ένα από τα μέλη της. Μπορεί να συμβάλλει τόσο στην πληρέστερη κατανόηση των οικογενειακών σχέσεων και δεσμών όσο και στην υποστήριξη των μελών, καθώς διευκολύνει τα μέλη της οικογένειας να εκφράσουν και να διερευνήσουν με ασφάλεια δύσκολες σκέψεις και συναισθήματα.
Οι συστημικοί ψυχοθεραπευτές βλέπουν οποιοδήποτε πρόβλημα, το οποίο παρουσιάζεται σε ένα μέλος της οικογένειας, ως σύμπτωμα που οφείλεται σε αλλαγή ή σε σύγκρουση εντός του οικογενειακού συστήματος.
Μια οικογένεια λοιπόν μπορεί να αναζητήσει οικογενειακή θεραπεία όταν προσπαθεί να διαχειριστεί μια σειρά ζητημάτων:
- Μια μετάβαση στον κύκλο ζωής της οικογένειας, όπως ο ερχομός ενός παιδιού, το μεγάλωμα των παιδιών, το πέρασμα στην εφηβεία, η αποχώρηση των παιδιών από το σπίτι, η απώλεια ενός μέλους.
- Δύσκολες οικογενειακές σχέσεις (καθημερινές διαμάχες γονέων-παιδιών).
- Προβλήματα συμπεριφοράς κάποιου μέλους της, όπως επιθετική συμπεριφορά παιδιού/εφήβου.
- Ψυχολογικά ή ψυχοσωματικά συμπτώματα ενός ή περισσότερων μελών της, όπως φοβίες, κρίσεις πανικού, άγχος ή σωματικά συμπτώματα που εμπλέκουν ψυχολογικό παράγοντα.
- Αλλαγές στη σύνθεσή της, όπως χωρισμός των γονιών, ένας νέος γάμος κάποιου από τους γονείς.
- Μια αλλαγή στην κατάστασή της, όπως η απώλεια της εργασίας ενός γονιού, μια ασθένεια, η απόφαση για μετακόμιση ή μετανάστευση.
Στην αρχική συνεδρία τα μέλη της κάθε οικογένειας αξιολογεί προφορικά και γραπτά τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει ο καθένας στην αλληλεπίδραση του με τους υπόλοιπους. Στη συνέχεια η οικογενειακή θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους στο πλαίσιο των σημαντικών οικογενειακών σχέσεων:
- να εκφράσουν και να διερευνήσουν με ασφάλεια δύσκολες σκέψεις και συναισθήματα
- να κατανοήσουν τις εμπειρίες, ανάγκες, ρόλους και τις απόψεις των άλλων μελών και να εστιάσουν λιγότερο στο μέλος που έχει χαρακτηριστεί προβληματικό.
- να γνωρίσουν, να αναπτύσσουν και να βασίζονται στις δυνάμεις της οικογένειας τους ώστε να μπορουν να συνεργαστούν για την επίλυση προβλημάτων.
- να αποκατασταθεί η σταθερότητα των οικογενειακών σχέσεων μέσω της ανάπτυξης στρατηγικών για την επίλυση των συγκρούσεων
- να προωθηθεί η προσωπική εξέλιξη του καθενός.
Η οικογενειακή θεραπεία επιτελεί επίσης και μια λειτουργία αποκατάστασης, επανασυνδέοντας τα μέλη της, επιτρέποντας στους συμμετέχοντες να δουν ο ένας τον άλλο σαν αυτόνομο υποκείμενο και όχι απλώς μέσα από τον οικογενειακά αποδιδόμενο ρόλο του.
Στο Κέντρο Θεραπείας Ζεύγους και Οικογένειας η οικογενειακή θεραπεία πραγματοποιείται από εκπαιδευμένους επαγγελματίες στην συγκεκριμένη μέθοδο και μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω διαδικτυακών συνεδριών για τις οικογένειες που δεν είναι εφικτό να έχουν πρόσβαση στον θεραπευτικό χώρο και διέπεται από τις αρχές της AAMFT( American Association for Marriage and Family Therapy).
